İnsanlar, karmaşık ya da kompleks olarak tanımlanan çeşitli duygulara sahip canlılardır. Öyle ki, yüzyıllar süren gelişimin ardından oluşan günümüz teknolojisiyle bile insanlar hakkında çözülemeyen bazı gizemler bulunmaktadır.

 

Nitekim, çeşitli hayvan ve bitkiler tarafından da salgılanan feromon kokusu ya da salgısının insanlarda bulunup bulunmadığı, bulunuyorsa hayvan ve bitkilere kıyasla nasıl bir işlevi olduğu kesin olarak bilinmemektedir.

 

Bu içeriğimizde, feromon ne demek detaylıca açıklıyor, insanlarda, bitkilerde ve hayvanlarda feromonun nasıl kullanıldığı ile ilgili bilinen detayları ve çalışmaları karşılaştırmalı olarak anlatıyoruz!

 

Feromon Kokusu Nedir?

 

Feromonlar, bir canlı tarafından aynı türdeki diğer canlıları etkilemek, hakim oldukları bölgeyi işaretlemek ve hatta üreyen canlıların yavruları ile aralarındaki bazı etkileşimlerin düzenlenmesi gibi amaçlarla salgılanan bir kimyasal maddedir.

 

Hayvanlarda ve bitkilerde birçok örneği bulunan feromonların, insanlarda salgılanıp salgılanmadığı konusunda çeşitli fikir ayrılıkları bulunmaktadır. Resmi olarak 1959 yılında isimlendirilen feromonlar, idrar ve ter gibi vücut sıvılarıyla dışarıya salgılanan kimyasal maddeler olarak da tanımlanmaktadır.

 

Hayvanlarda feromon sinyallerini işleyen organlar, yetişkin insanlarda bulunmuyor olsa da insanlarda feromonun aşka ve cinselliğe dair dürtüleri artırabileceği iddia edildiğinden parfüm gibi yapay ürünlerde feromon ismi kullanılmaktadır.

 

Dolayısıyla, feromon konusu nedir konusunda özellikle kozmetik sektöründe, cinsel çekimi artırma özelliğiyle pazarlanan feromon kokusu oldukça popüler olarak öne çıkmaktadır.

 

Feromonun Etkileri Nelerdir?

 

Feromon salgıladığı bilinen hayvanlara kıyasla insanların koku alma duygusunun pek gelişmediği, dolayısıyla feromonun insan üzerindeki etkilerinin genellikle psikolojik olduğu bazı bilim insanları tarafından öne sürülmektedir.

 

Özünde, feromonların gizli bir iletişim şekli olduğu ve bu maddelerin bir bireyden aynı türden başka bir bireye sinyaller gönderdiği düşünülmektedir. Diğer bir deyişle, gönderilen sinyallerin özellikle sinyalleri alan bireyde hormonal bir değişiklik ya da belirli bir davranış gibi bir tepkiyi tetiklediği belirtilmektedir.

 

 

Aşağıda, feromonun psikolojik etkileri nelerdir ve insan davranışı üzerinde nasıl değişikliklere yol açabilir değindik.

 

Feromonun Psikolojik Etkileri Nelerdir?

 

Feromonların psikolojik etkilerinin, özellikle bireylerin bilinçaltında yarattığı etkilerle oluşmaktadır. Feromonların yarattığı hisler ve duygular, bireylerin diğer insanlara olan yaklaşımını etkileyebilmektedir.

 

Örneğin, kişinin kendisi üzerinde kullandığını düşündüğü feromonlar kişinin kendini daha çekici ve özgüvenli hissetmesine neden olabilmektedir. Nitekim, koku alma duygusu olumlu bağlamda bir psikolojik etki yaratabileceğinden, feromonlar, bireylerin feromon etkisiyle daha güzel koktuğunu düşündüğü kişilerle daha samimi olmasına da neden olabilmektedir.

 

Benzer bir şekilde, konu üzerinde iddiaların bulunan bazı uzman veya düşünürler de feromonların kişinin ürettiği doğal bir koku olduğunu ve bu kokunun diğer insanları olumlu veya olumsuz şekillerde etkileyebileceğini öne sürmektedir.

 

Feromonun Davranışsal Etkileri Nelerdir?

 

Feromon davranışsal etkileri nelerdir konusunda ise yine feromonun oluşturduğu psikolojik etkilerle doğrudan bağlantılıdır. Öyle ki, bireyler arasında çeşitli sosyal sinyallerin iletilmesinde kritik rol oynayan bu kimyasal maddelerin, sosyal hiyerarşilerden cinsel çekiciliğe kadar birçok alandaki davranışları etkilediği öne sürülmektedir.

 

Hatta, bazı durumlarda temas bağımlılığı gibi bazı davranış bozukluklarına bile yol açabilmektedir. Ayrıca, feromonların bebeklikten başlayarak diğer insanların kokusunu tanıma yeteneğini geliştirdiği ve bu kokuyla birlikte diğer insanları dost veya düşman olarak algıladığı belirtilmektedir.

 

Kısacası, feromonlar insanlar üzerinde oluşturduğu psikolojik etkiler aracılığıyla, çeşitli insan davranışlarını da düzenlemektedir.

 

Feromon Tuzakları Ne İçin Kullanılır?

 

Feromonların bir diğer kullanım alanı da çeşitli amaçlarla tuzak kurmaktır. Başta çeşitli böcek türleri olmak üzere gerekli özellikleri karşılayan bazı hayvanlar, salgıladıkları feromon tuzak kullanımıyla besin ihtiyaçlarını karşılamaktadır.

 

Bu duruma ek olarak, feromon tuzakları, özellikle tarımcılıkta, mahsullere zarar verme potansiyeline sahip böcekleri kontrol etmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, bu tuzakların yanlış veya aşırı kullanımının çeşitli sorunlara yol açabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

 

Nitekim, feromon tuzaklar ile tarımcılıkta verimini artırmak isteyen kişilerin çeşitli uzmanlara danışarak bu tuzakları kurmaları hatta bir ruhsat sahibi olmaları doğanın dengesine olumsuz bir etki oluşmaması için zorunlu tutulmaktadır.