Günlük hayatın hızlı akışının günümüz insanlarını etkilediği, ve bunun sonucunda stres, uykusuzluk, anksiyete gibi sonuçların doğabildiği gerçeği karşısında bireyler, bu gibi durumlardan korunmanın yollarını aramaktadırlar. Hem stres atmak, hem sosyalleşmek, hem fiziksel sağlığı korumak hem de zihinsel sağlığı güçlendirmek için başvurulan en etkili yollardan birisi olarak ise spor karşımıza çıkar. Spor yapmak, günümüzde, bahsedilen sorunlara bir önleyici olarak oldukça yaygın bir hale gelmiştir.
Spor Yapmanın Ruh Sağlığına Etkileri
Sporun zihinsel sağlığa etkisi, en az fiziksel yararları kadar önemlidir. Spor yapan kişilerin, hangi sporu yaptığı farketmeksizin hem fiziksel hem de ruhsal sağlıklarının iyiye gittiği görülür. Bunun sebebi, düzenli spor yapmanın insan üzerindeki etkileridir. Düzenli spor, insanı daha dirençli, daha mutlu ve daha enerjik hale getirir.
Spor yapan bireyler, ister yoga gibi (tekli veya çoklu, evde veya salonda) isterse basketbol veya futbol gibi (grup halinde, dışarıda yapılan) sporlar aracılığıyla sosyalleşirler. Bu sosyalleşme, bir dayatmanın dışında, tercih sonucu yapılan bir eylemdir. Bu sebeple birey, yeni kişilerle tanışarak sosyalleşir, yalnızlık hissiyatı varsa giderir ve özgüven kazanır.
Tek kişilik spor ve egzersizler de, bireyin kendiyle barışık olması için önemli bir adımdır. Yukarıda verilen yoga örneğinde olduğu gibi, birey kendini tanımaya, açma-germe ve esneme hareketleriyle vücudunu tanıyıp şekillendirmeye, meditasyon gibi daha ruhsal ve içe dönük eylemlerle de zihnini sakinleştirmeye başlar.
Bütün bunlar, bireyin zamanla kendi fiziksel ve zihinsel sınırlarını tanımaya, ölçmeye yarar ve gerekliyse rahatsız olduğu konular hakkında harekete geçmesini sağlar. Uzun vadede geliştirilen özgüven, stresle başa çıkma ve yalnızlık duygusunu yenmede önemli rol oynar. Ayrıca birey, daha enerjik ve dirençli hissedeceğinden, dışa dönük yaşamaya başlar.
Sporların getirdiği fiziksel yorgunlukla beraber, uykusuzluk problemi de çözülür. Çözülemeyen uyku problemi, stres ve kaygı bozukluğuna sebep olabilir, gün içerisinde enerjiyi düşürerek daha içe dönük yaşamaya sebep olabilir. Bu nedenle uykusuzluk probleminin çözülmesi, spor ve psikolojik sağlık uyumuna verilecek en iyi örneklerden birisidir.
Düzenli Sporun Ruh Sağlığına Faydaları
Düzenli sporun ruhsal sağlığına faydaları, fiziksel faydalarına nazaran daha derinlemesine incelenmesi gereken bir konudur. Unutulmamalıdır ki, psikolojik sağlık ve fiziksel aktivite bir uyum içerisindedirler. Fiziksel aktivitelerini düzenli yapan bir insanın psikolojik sağlığı, zamanla daha iyiye gitmeye başlar.
Egzersiz Yaparak Stres Azaltma
Egzersizle stres yönetimi, oldukça değerli ve efektif bir yoldur. Spor yapan birçok kişi, günlük kaygılarından uzaklaşmak, günün getirdiği zorlukları üzerinden atmak için günlük olarak spor yapmaya devam eder. Bunun en büyük sebepleri, sporun bir dayatma değil tercih olması ve zamanla özgüven kazanmaktır.
Sporun Depresyon Üzerindeki Etkisi
Egzersiz ve ruh sağlığı ilişkisi, depresyon karşısında oldukça etkilidir. Depresyonda olan kişiler için spor, bir çıkış kapısıdır. Spor, uzun vadede düzenli olarak yapıldığında kişiyi sosyalleştirir, böylece yalnızlıktan kurtarır. Sporla gelen fiziksel gelişim de kişiye özgüven kazandırmakla birlikte, başarmışlık hissi vererek negatif düşüncelerinden uzaklaşmasını sağlar. Ayrıca sporun getirdiği fiziksel yorgunluk, uykusuzluk problemini çözer, böylelikle birey daha enerjik olmanın yanı sıra, odak problemlerini de çözer.
Düzenli Egzersiz ve Mutluluk İlişkisi
Egzersiz yapmak, beynimizin endorfin adı verilen mutluluk hormonunu salgılamasını sağlar. Bu sebeple egzersiz ve endorfin salınımı arasında güçlü bir bağ vardır. Bu hormonun salgılanması, bireyin daha mutlu hissetmesine yol açar. Bu sayede kişi, negatif duygulardan arınarak, depresyon ve yalnızlık hissi gibi durumlardan uzaklaşır.
Spor ve Anksiyete Azaltma
Spor esnasında düşünceler, ezgersizler en basit hareketlerden oluşuyor olsa dahi, fiziksel aktiviteye yoğunlaşır. Bu da bireyin günlük hayatın getirdiği güçlüklerden ve anksiyeteden uzaklaşmasına yarar. Anksiyetenin bir çok türü vardır, fakat spor birçok anksiyete türüne salgıladığı hormonlar ve geliştirdiği odak sayesinde iyi gelir.
Sporla Zihinsel Sağlığı Güçlendirme
Sporla zihinsel sağlığı güçlendirme, uzun vadede başarılabilecek bir şeydir. Spor yapan bireylerin düşünceleri ve duyguları daha pozitif ve net bir hal alır. Bu iyi hal, uykusuzluğun ve pesimist düşüncelerin de zamanla üstesinden gelerek, bireyin zihinsel olarak güçlenmesine ve iyi bir hayat yaşamasına olanak sağlar.
Zihinsel Sağlık İçin Günlük Egzersiz Önerileri
Sağlıklı yaşam için egzersizin önemi, birçok insan tarafından kabul edilmiş ve aktif olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu sebeple, fiziksel eylem gerektiren sporların yanında fiziksel eylem gerektirmeyen beyin jimnastikleri, çeşitli meditasyon türleri dahi geliştirilmiştir:
Yürüyüş veya Koşu: Yürüyüş ve koşu, her ne kadar günlük hayatımızda halihazırda yaptığımız bir şey olsa da, bunu spor amaçlı yapmak ayrı bir eylemdir. Bir yere yetişmek için hızlı yürümek veya koşmak, rahatlamadan ziyade stres yaratır. Spor amaçlı yapılan koşu ve yürüyüşler ise bu stresin atılmasına, bireyin fiziksel olarak daha iyi bir hale gelmesini sağlar. Günlük olarak 30 dakika yürüyüş veya 15 dakika koşu, genellikle insanlar tarafından tercih edilen basit spor egzersizlerindendir.
Yoga: Son dönemlerde oldukça popüler hale gelen yoga, bireylerin genellikle sabah veya gece yatmadan önce yapmayı tercih ettiği, vücudun doğru nefes alış-veriş teknikleriyle sakinleştirilerek, negatif düşüncelerden arınmasını hedefler. Yoga, direnç bandı kullanılarak veya kullanılmadan, esneme hareketleriyle birlikte de yapılabilir.
Pilates: Pilates, tıpkı yoga gibi, son dönemde oldukça yaygın hale gelmiş bir spordur. Çeşitli araç gereçlerin kullanıldığı bu spor, vücudu tanıma, sınırlarını bilme ve zorlamayı hedefleyen çeşitli esneme hareketleriyle birlikte, zihni temizlemeye yardımcı olur.
Meditasyon: Meditasyon, genellikle sakin bir müzik eşliğinde, zihnin boşaltılması olarak bilinen bir eylemdir. Bu, kısmen doğru olsa da meditasyon geniş bir tanımdır. İçerisinde birçok egzersiz ve eylemi barındırır. Bunlardan en çok bilinenlerinden bir tanesi, vücudun rahatlatılarak, negatif düşüncelerden arındırmak için serbest bırakılmasıdır. Meditasyona yeni başlayanlar, genellikle uyandıklarında 15 dakika boyunca zihinlerini boş bırakmaya ve fiziken rahatlayarak kendilerini güne hazırlarlar.
Vücut Geliştirme ve Diğer Sporlar: Stresle başa çıkmak için bütün sporlar yapılabilir. Vücut geliştirme, bu sporlar arasında en yaygın olanıdır, çünkü ulaşması oldukça kolaydır. Düzenli bir çalışma programı ile zamanla elde edeceğiniz başarılar, vücut geliştirme dahil bütün sporlarda tatmin duygusu yaratarak, zihninizi pozitif düşüncelerle meşgul edecektir.
Yukarıda bahsedilen sporlar haricinde, evde yapabileceğiniz 15-30-60 dakikalık açma germe hareketleri, şınav mekik gibi basit hareketler ile birlikte sağlıklı beslenme yolları da zihinsel sağlığınızı güçlendirmede önemli rol oynar. Burada önemli olan, bu sporlar esnasında fiziksel sağlığınıza da dikkat etmenizdir.
