Somatoform bozukluklar nelerdir sorusunun cevabı karmaşık gibi gözükse de aslında çok basittir. Somatoform bozukluk fiziksel bir nedeni olmayan, ancak kişinin ciddi şekilde rahatsızlık hissetmesine neden olan çeşitli fiziksel belirtilerle karakterize edilen bir psikiyatrik durumdur. Bu bozukluk kişinin bedeninde ağrı veya rahatsızlık hissine yol açar ve genellikle tıbbi testlerle açıklanamaz.
Somatoform Bozukluk Ne Demek?
Somatoform bozukluk terimi, psikiyatri literatüründe ilk kez 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmıştır. Bu terim, 1980 yılında Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) tarafından yayınlanan “Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı” (DSM-III) ile resmi olarak tanınmıştır. DSM-III, somatoform bozuklukları bir kategori olarak sınıflandırarak, fiziksel belirtilerin tıbbi bir neden olmaksızın ortaya çıktığı ve bu belirtilerin kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkilediği durumları tanımlamıştır.
Bu durum da kişinin bedeninde hissedilen ağrı, yorgunluk, baş dönmesi gibi belirtilerle kendini gösterir. Somatoform bozukluklar kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir ve tıbbi testler veya tedavilerle açıklanamayan fiziksel şikayetlerle karakterize bir bozukluktur.
Somatoform Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Somatoform bozukluk belirtileri, genellikle fiziksel şikayetler ve duygusal sıkıntılar içerir. Bu belirtiler arasında vücudun çeşitli bölgelerinde, özellikle baş, sırt, eklemler veya karın bölgesinde kronik ağrı, sürekli yorgun hissetme ve enerji kaybı, karın ağrısı, ishal veya kabızlık gibi sindirim sistemi problemleri, sürekli baş dönmesi hissi veya bayılma nöbetleri ve solunum güçlüğü veya göğüs ağrısı yer alır. Somatoform bozukluk belirtileri, kişinin hayat kalitesini ciddi şekilde düşürebilir ve genellikle tıbbi testlerle açıklanamaz.
Somatoform Bozukluk Türleri Nelerdir?
Somatoform bozuklukların birkaç farklı türü vardır. Bu türlerin her biri diğerlerinden belirtiler bakımından fark gösterme açısından karakterize olarak karşımıza çıkar. Somatoform bozukluk türleri arasında şunlar yer alır: Somatizasyon bozukluğu, hipokondriyazis, ağrı bozukluğu, konversiyon bozukluğu ve vücut dismorfik bozukluğu.
Hipokondriyazis
Hipokondriyazis, kişinin ciddi bir hastalığı olduğuna dair sürekli endişe duyduğu bir bozukluktur. Bu kişiler, en ufak bir belirtiyi bile ciddi bir hastalık belirtisi olarak yorumlar ve sürekli tıbbi yardım arayışında olurlar. Bu durum, kişinin yaşam kalitesini düşürebilir ve sürekli endişe haliyle karakterizedir.
Ağrı Bozukluğu
Ağrı bozukluğu, belirli bir tıbbi nedene dayanmayan şiddetli ve sürekli ağrı ile karakterizedir. Bu ağrı genellikle psikolojik faktörlerle ilişkilendirilen bir durumdur ve kişinin gündelik yaşamını olumsuz yönde etkiler. Ağrı bozukluğu olan kişiler günlük aktivitelerini yerine getirmekte zorluk yaşayabilir ve aynı zamanda sürekli ağrı şikayetleri ile birlikte yaşarlar.
Konversiyon Bozukluğu
Konversiyon bozukluğu ise kişinin nörolojik belirtiler göstermesi ancak bu belirtilerin tıbbi bir açıklamasının olmaması durumuna verilen bir isimdir. Açıklaması bulunmayan bu nörolojik belirtiler arasında felç, körlük, ses kaybı gibi ciddi nörolojik semptomlar yer alır. Konversiyon bozukluğu genellikle psikolojik stres veya travma ile ilişkilendirilen bir durum olarak karşımıza çıkar.
Vücut Dismorfik Bozukluğu
Vücut dismorfik bozukluğu kişinin bedeninin bir veya daha fazla bölgesindeki görünümünden aşırı derecede rahatsız olduğu bir durumdur. Bu kişiler, bedenlerindeki küçük kusurları bile büyütüp, ciddi bir sorun olarak algılarlar. Vücut dismorfik bozukluğu durumu kişinin sosyal ve iş yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir ve sürekli aynaya bakma, aşırı makyaj yapma veya cerrahi müdahaleler arayışında olma gibi davranışlar ile kendini gösterebilir.
Somatoform Bozukluk Tedavisi
Somatoform bozukluk tedavisi genellikle psikoterapi ve bazı durumlarda ise ilaç tedavisi içerir. Samatoform bozukluk tedavisi, kişinin belirtilerini yönetmesine ve yaşam kalitesini artırmasına yardımcı olabilir. Tedavi seçenekleri arasında bilişsel davranışçı terapi (BDT), antidepresanlar ve anksiyolitikler gibi ilaçlar ve kişinin hastalığı hakkında bilgi edinmesi ve destek gruplarına katılması yer alır. Somatoform bozukluk belirtileri, türleri ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi sahibi olmak, bu bozuklukla başa çıkmada önemli bir adımdır. Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir.