Oedipus kompleksi, Sigmund Freud tarafından psikanaliz teorisinin bir parçası olarak tanımlanmış önemli bir kavramdır. Çocukların belirli dönemlerde yaşadığı bu kompleks, çocukların karşı cins ebeveyne karşı hissettiği bilinçaltı duygusal ve cinsel çekim olarak öne çıkmaktadır.

 

Öyle ki, genellikle çocukların gelişiminde kritik bir rol oynadığı öne sürülen bu dönemler hakkında bilgi sahibi olmak ve süreci doğru bir şekilde yönetmek, dikkate alınması gereken önemli bir durumdur.

 

Bu içeriğimizde, oedipus kompleksi ne demek açıklıyor, terimin nasıl ortaya çıktığı, önemi, belirtileri ve nasıl yönetilmesi gerektiği gibi önemli noktalara değiniyoruz!

 

Oedipus Kompleksi Nedir?

 

Oedipus kompleksi, ismini Yunan mitolojisinde kaderin kurbanı olarak anlatılan, farkında olmadan babasını katleden ve kendi annesiyle evlenen Oedipus’un trajedisinden almaktadır. Bu kompleks, ilk olarak nörolog Sigmund Freud tarafından 1899’da geliştirilmiş bir psikoseksüel teoridir.

 

Öyle ki, oedipus kompleksi nedir kısaca Freud’un çocukların karşı cins ebeveyne karşı sahip oldukları sahiplenici bir takıntı veya arzu ile aynı cins ebeveyne karşı rekabet duyguları yaşamasını tanımlamak için kullandığı bir terim olarak tanımlanmaktadır.

 

 

Bu teoriye göre, tüm çocuklar doğal cinsel gelişimin bir parçası olarak bir oedipus kompleksi evresinden geçmektedir. Oedipus kompleksi dönemi içerisinde sahip olunan çeşitli duygular, çocuğun gelişimini ve yetişkinlik dönemini etkileyebilmektedir. Dolayısıyla, süreci düzgün bir şekilde yönetmek ve çocuğun ebeveynlerine karşı oluşturabileceği takıntıları aşmasına yardımcı olmak gerekmektedir.

 

Oedipus Kompleksi Hangi Dönemlerde Olur?

 

Ebeveynlerin çoğu çocuğun geçirdiği bir süreç olan oedipus kompleksini daha düzgün ve doğru bir şekilde yönetebilmeleri için oedipus kompleksi hangi dönem bilmeleri, böylelikle süreci planlamaları oldukça büyük önem taşımaktadır.

 

Kişinin psikoseksüel gelişimlerinin bir parçası olan oedipus kompleksini daha iyi anlamak için psikoseksüel gelişim evreleri hakkında bilgi sahibi olmak yararlı olacaktır. Freud’a göre, insanların psikoseksüel gelişim evreleri şöyledir:

 

Oral Dönem: Bu evre, bebeklik ile 18 aylık süreçte gerçekleşmektedir. Ağıza yönelik bir takıntı, emme, yalama, çiğneme ve ısırma gibi eylemlerden haz alma bu evrede görülmektedir.

 

Anal Dönem: 18 aylık dönem ile 3 yaş arasında meydana gelen anal dönemde, bağırsak hareketlerinin kontrolü ve sağlıklı tuvalet eğitimi alışkanlıklarının geliştirilmesine odaklanılmaktadır.

 

Fallik Dönem: Bu evre, 3 ile 5 yaş arasında sürmektedir. Psikoseksüel gelişimde en önemli evre olarak kabul edilen fallik dönemde, erkek ve kız çocukları, karşı cins ebeveyne duydukları çekime sağlıklı alternatifler geliştirmektedir. Diğer bir deyişle Oedipus kompleksi gibi durumların görüldüğü dönem de fallik dönemdir.

 

Latent Dönem: Bu evre, 5 yaş ile 12 yaş veya ergenlik arasında gerçekleşir. Bu süreçte, çocuklar karşı cinse karşı sağlıklı, bastırılmış duygular geliştirmektedir.

 

Genital Dönem: Psikoseksüel gelişimin son evresi olan genital dönem, 12 yaşından veya ergenlikten itibaren yetişkinliğe kadar uzanmaktadır. Bu dönemde, sağlıklı cinsel ilgi olgunlaştığı gibi diğer evreler zihinde bütünleşmektedir. Bu da sağlıklı cinsel duygular ve davranışların gelişmesine olanak tanımaktadır.

 

Freud’a göre, yaşamın özellikle ilk beş yılı, yetişkin kişiliklerimizin oluşumu ve gelişimi açısından büyük önem taşımaktadır. Freud’a göre bu dönemde insanlar, cinsel arzularını kontrol etme ve bu duygular toplumsal olarak kabul edilebilir davranışlara yönlendirme yeteneğini geliştirmektedir.

 

 

Freud’un teorisine göre, Oedipus kompleksi, yaklaşık 3 ila 5 (kimi zamanlarda 6) yaş arasında gerçekleşen fallik evrede oldukça kritik bir rol oynamaktadır ve ebeveynler mutlaka bu durum hakkında bilgi sahibi olmalıdır.

 

Oedipus Kompleksi Belirtileri Nelerdir?

 

Freud’un teorisine göre, Oedipus kompleksi belirtilerinin çocuklar arasında farklılık gösterdiği görülmektedir. En yaygın belirtiler genellikle çocuğun karşı cins ebeveynine yönelik belirli davranışlar sergilemesini içermektedir. Aşağıda en yaygın oedipus kompleksi belirtileri ve göz önünde bulundurulması gereken bazı detaylara yer verdik:

 

• Sahiplenme
• Takıntı
• İlgi Gösterilmeyen Ebeveyne Karşı Düşmanlık Hissetme
• Kıskançlık
• Aşırı bağlılık
• Ebeveynlerle Zıtlaşma

 

Ancak, anne veya babayla yaşanılan herhangi bir zıtlaşmanın ya da gösterilen yoğun ilginin mutlaka Oedipus kompleksini işaret etmediğini belirtmek gerekmektedir. Dolayısıyla, gerekli durumlarda profesyonel bir yardıma başvurmak ve çocuk terapisi ile süreci yönetmek doğru olacaktır.

 

Oedipus Kompleksi Tedavisi Nedir?

 

Oedipus kompleksi, çocukluk gelişimine dair bir durum olduğundan klinik bir teşhis koymak her zaman mümkün değildir. Bu nedenle, oedipus kompleksi nasıl atlatılır konusunda genellikle terapi dışında ilaç tedavisi gibi bir çözüm sunulmamaktadır.

 

Kimi zamanlarda çocukluğunda bu durumu aşamamış yetişkinlerde de görülebilen oedipus kompleksi tedavisi için bu konuda deneyimli bir terapistle konuşmak, duygularının kökenine inerek sebeplerini incelemek ve gerekli görüldüğünde davranış değişikliği yapabilmek için bir plan geliştirmek en doğru seçenek olarak öne çıkmaktadır.