Fiziksel, psikolojik, duygusal, cinsel ve ekonomik şiddet, insan ilişkilerinde karşılaşılan ve yaşamı olumsuz etkileyen çeşitli türlerin bir araya geldiği bir spektrumu oluşturur.

 

Psikolojik ve duygusal şiddet, kişinin duygusal veya zihinsel sağlığını hedef alarak zarar veren bir şiddet türüdür. Manipülasyon, tehditler, küçümseme gibi davranışlarla kendini gösterir ve kurbanın özsaygısını, güvenini zayıflatır. Duygusal şiddet ise, kurbanın duygusal refahını etkileyerek onu incitir; izolasyon, tehdit etme gibi yollarla gerçekleşebilir. Bu tür şiddetin tanınması ve müdahale edilmesi önemlidir çünkü uzun vadeli etkileri ciddi sonuçlara yol açabilir.

 

Psikolojik Şiddet Nedir?

 

Psikolojik şiddet, bir bireyin bilinçli olarak zihinsel esnekliğine, davranışlarına ve duygusal işlevlerine zarar verecek eylemlere maruz kalması durumunda ortaya çıkar. Toplumsal yaşamın çeşitli alanlarında meydana gelebilir ve bireyin hayatını olumsuz etkileyebilir. Özellikle ilişkilerde, iş yerinde ve aile içinde sıkça karşımıza çıkar.

 

Psikolojik Şiddetin Belirtileri Nelerdir?

 

Psikolojik şiddet, insan ilişkilerinde sıklıkla görülen ancak çok fark edilemeyen bir tür şiddet biçimidir. Bu şiddet, bireyin duygusal ve zihinsel sağlığını hedef alarak zarar verir. Psikolojik şiddetin belirtileri arasında, duygusal ihtiyaçların ihmal edilmesi, alaycı davranışlar, kişisel kimliğin ve inançların küçümsenmesi gibi durumlar bulunur. Psikolojik şiddetin belirtileri, kişinin hayatını olumsuz etkileyebilmektedir. Psikolojik şiddetin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

 

 

• Bireyin duygusal ihtiyaçlarını ihmal etmek ve önemsememek,
• Başkalarının yanında alaycı ve küçük düşürücü davranışlarda bulunmak,
• Bireyin kimliğine, inançlarına, kültürüne ve geçmişine saygı göstermemek ve bunlara yönelik küçümseyici ifadelerde bulunmak,
• Sık sık kişiyi ve sevdiklerini eleştirmek, onlara ve kişiye hakaret etmek,
• Kişinin aile ve arkadaşları ile görüşmesini engellemeye çalışmak ve engellemek,
• Kişiyi evden ayrılmak ile tehdit etmek,
• Kişiye bağırma, küfür etme, korkutma, küçük düşürme, eleştirme, değersiz hissettirme ve sınırlama.

 

Psikolojik Şiddet Türleri Nelerdir?

 

Psikolojik şiddet, insan ilişkilerinde çeşitli biçimlerde kendini gösterebilir ve farklı türlerde ortaya çıkabilir. Psikolojik şiddet türleri şu şekilde sıralanabilir:

 

Ghosting (Yok olmak): Bir ilişki veya flört dönemi sonrasında partnerle iletişimin aniden kesilmesi olarak tanımlanır. Bu davranış, kişinin duygusal olarak olumsuz etkilenmesine ve özsaygısının zarar görmesine neden olabilir. Özellikle internet aracılığıyla kurulan ilişkilerde sıkça görülür.

 

Breadcrumbing (Yemleme): Partneriyle ilişkiye girmemekle birlikte flört döneminde yatıştırıcı ve bağlayıcı davranışlar sergilemek olarak tanımlanır. Bu davranış, karşıdaki kişinin umutlarını artırırken aslında ilişkiyi başlatmamakta ve kişiyi duygusal olarak zor durumda bırakmaktadır.

 

Gaslighting (Akıl bulandırma): Bireyin sistematik bir şekilde manipüle edilerek gerçeklik algısının sorgulanmasına neden olunmasıdır. Gaslighting, kişinin kendine güvenini ve özsaygısını kaybetmesine yol açabilir.

 

Cushioning (Tamponlamak): Bir ilişkide meydana gelebilecek olası bir sona hazırlık olarak alternatif partnerler bulma davranışıdır. Bu, mevcut ilişkinin sağlığını ve devamlılığını olumsuz etkileyebilir.

 

Aşırı Kıskançlık: Partnerin diğer ilişkileri veya aktiviteleri nedeniyle aşırı kıskançlık duygularıyla kontrol edilmeye çalışılmasıdır. Bu, ilişkide güvensizlik ve huzursuzluk yaratabilir.

 

Mobbing: Bir kişi veya grup tarafından bir çalışanın iş yerinden uzaklaştırılması amacıyla kasıtlı olarak yapılan davranışlardır. Mobbing, mağdurun itibarının zedelenmesine ve ruhsal sağlık sorunları yaşamasına neden olabilir.

 

Zombieing (Aniden ortaya çıkma): Ghosting sonrasında partnerin yeniden iletişime geçmesi olarak tanımlanır. Bu, kişinin duygusal olarak yıpranmasına ve karışıklık yaşamasına neden olabilir.

 

Stashing (Saklamak): Partneriyle ilişki yaşarken sosyal çevresiyle tanıştırmaktan kaçınma veya ilişkiyi saklama davranışlarıdır. Bu, partnerin kendini değersiz hissetmesine ve ilişkide güven sorunları yaşamasına neden olabilir.

 

Duygusal Şiddet Nedir?

 

Duygusal şiddet, bir kişinin duygusal ortamını sürekli olarak etkileyen aktif veya pasif davranışlar olarak tanımlanır. Mağdura acı çektirmek amacıyla suçlama, değersizleştirme, sürekli aşağılama ve yıldırma gibi yöntemler kullanılır. Bu tür şiddetin tespiti ve değerlendirilmesi zordur, çünkü genellikle görünmezdir ve doğrudan fiziksel izler bırakmaz.

 

 

Duygusal şiddet, çiftler arasında yaygın olsa da, aile, iş, okul gibi birçok alanda da görülebilir. Örneğin, iş yerinde bir yöneticinin çalışanını küçük düşürmesi veya aile içinde bir ebeveynin çocuğunu sürekli eleştirmesi bu tür şiddetin örnekleridir.

 

Duygusal Şiddet Belirtileri Nelerdir?

 

Duygusal şiddet, mağduru psikolojik olarak kontrol altına almak ve manipüle etmek amacıyla çeşitli taktikler kullanır. Duygusal şiddet belirtileri ise şunlardır:

 

Duygusal Şantaj: İstismarcı, mağduru psikolojik manipülasyon yoluyla kontrol eder.

 

Küçümseme: Mağdurun başarılarını tanımamak ve niteliklerini övmemek.

 

Kontrol: Mağdurun davranışlarını ve kararlarını sürekli olarak kontrol etmek.

 

Görünmezlik/Teslimiyet: Mağdurun görüşlerinin arka planda kalması ve etkisizleştirilmesi.

 

İzolasyon: Mağdurun sosyal çevresinden uzaklaştırılması.

 

Gerçeğin/Çarpıtmanın İnkârı: İstismarcı, mağduru gördüğü veya hissettiği şeylerin gerçek olmadığına inandırır.

 

Suçlama: Herhangi bir aksilikte mağduru suçlamak.

 

Kimlik Kaybı: Mağdurun, istismarcıya uyum sağlamak için kişisel kimliğinden ödün vermesi.

 

Hakaret: Mağduru sürekli olarak aşağılamak ve küçük düşürmek.

 

Tehditler: Terk etme, kendine zarar verme veya başka türde tehditler savurmak.

 

Kısıtlamalar: Ekonomik giderleri kontrol etmek ve kısıtlamak.

 

Ceza: Bağımlılığı teşvik etmek amacıyla istismarcının cezalandırıcı davranışları.

 

Bağımlılık: Zararlı bir karşılıklı bağımlılık ilişkisinin oluşması.

 

Şüpheler/Güvensizlik: Mağdurun özgüvenini sarsarak her şeyi kararsız hale getirmek.

 

 

Duygusal Şiddet Türleri Nelerdir?

 

Duygusal şiddet, mağduru kontrol altına almak ve manipüle etmek amacıyla kullanılan çeşitli davranışları kapsar. Duygusal şiddet türleri şu şekilde sıralanabilir:

 

 

• Zorbalık: Psikolojik şiddetin en belirgin örneklerinden biridir. Bağırma, tehdit edici vücut dili veya ürkütücü tavırlar gibi davranışlar içerir. Birden fazla saldırganın olduğu durumlar, mağdurda daha büyük bir korku ve kaygıya neden olabilir.

 

• Tehditler: Fiziksel saldırı tehdidi gibi açık tehditler içerir. Yumruğunu havaya kaldırmak veya sözlü tehditler mağdura kaygı ve korku yaşatır, bu da duygusal şiddetin bir örneğidir.

 

• Hakaretler: Mağduru sürekli olarak aşağılayan, benlik saygısını zedeleyen sözlü saldırılar.

 

• Aşağılamalar: Mağdurun fiziksel görünümünü, davranışlarını veya özelliklerini küçümsemek. Bu tür aşağılamalar, mağdurun duygusal sağlığını ciddi şekilde etkiler.

 

• Reddetme: Mağdurun sosyal ilişkilerden kasıtlı olarak dışlanması ve tecrit edilmesi. Bu pasif agresif davranış, mağdurun duygusal hasar görmesine neden olur.

 

• Zorla İzolasyon: Mağdurun, sosyal etkileşimlerini ve faaliyetlerini sınırlayarak tecrit edilmesi. Bu, genellikle çiftler arasında görülür ve mağdurun hayatının saldırganın etrafında dönmesine neden olur.

 

• Mülkiyetin Yok Edilmesi: Mağdura ait nesnelerin zarar görmesi veya tahrip edilmesi. Bu tür davranışlar, mağdura yönelik örtülü tehditler içerir ve duygusal zarar verir.

 

• Otoriterlik: İlişkideki güç dengesizliği, saldırganın sürekli olarak mağdurun isteklerini ve görüşlerini göz ardı ederek kontrol sahibi olmasıyla kendini gösterir.

 

• Şantaj: Mağdurun duygularını kullanarak onu manipüle etmek ve istenilen davranışları sergilemesini sağlamak.

 

• Orantısız Eleştiri: Sürekli yapıcı olmayan ve haksız eleştiriler, mağdurun benlik saygısını zedeleyen bir psikolojik şiddet türüdür.

 

• Duyguların İnkârı: Mağdurun duygularını küçümsemek veya geçersiz kılmak da duygusal hasara yol açar.

 

• Kontrol: Mağdurun eylemlerini, kiminle görüştüğünü veya sosyal ağlarını sürekli olarak gözden geçirmek. Günümüzde çiftler arasında telefon kontrolü, yaygın bir psikolojik şiddet örneğidir.