2000’li yılların başından beri daha da hızlanan teknolojik gelişmelerle birlikte, cebimize bile sığabilecek çeşitli taşınabilir dijital cihazlar hayatımızın bir parçası haline gelmiştir.
İçerisinde bulunduğumuz dijital çağda, günlük yaşamın önemli bir zamanı bu cihazlara ayırdığımız vaktimizle geçmektedir. Hal böyleyken bu cihazların, çocukların da öğrenme, eğlence ve sosyal etkileşimlerini etkilemesi ve bir ihtiyaç haline gelmesi kaçınılmaz bir gerçektir.
Ancak teknolojinin yanlış kullanımı, çocukların hayatını olumlu etkileyecek teknolojik cihazların aksine zararlı bir hal almasını, hatta çocukların teknolojiye bağımlı hale gelmelerine sebep olmaktadır.
Bu içeriğimizde, çocuklarda teknoloji bağımlılığı nedir açıklıyor, çocuğunuz için nasıl teknolojiyi etkili ve sağlıklı bir şekilde kullanabileceğinizi anlatıyoruz!
Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı Nedenleri Nelerdir?
Genel tanımıyla teknoloji bağımlılığı, mobil telefonlar, bilgisayarlar, internet, video oyunları ve sosyal medya gibi dijital cihazların kullanımıyla ilişkilendirilen her türlü dijital cihaza ya da ortama karşı duyulan sürekli ihtiyaç ya da kopamama hissini kapsamaktadır.
Çocukların zihinleri henüz olgunlaşmamış ve bu nedenle çok savunmasız olduğundan, çocuklarda teknoloji bağımlılığı nedenleri yetişkinlere kıyasla küçük çocukların mobil telefonlar, tabletler, video oyunları ve sosyal medyaya daha kolay ve hızlı bir şekilde bağımlı hale gelebileceklerini göstermektedir.
Aşağıdaki maddelerde, çocuklarda teknoloji bağımlılığı belirtileri olabilecek etkenleri sıraladık:
- Çocuğun; kullandığı cihazı yanından hiç ayırmaması
- Teknolojik cihazlara erişimi olmayınca sinirlenmesi
- Teknolojik cihazlardan başka hiçbir şeye ilgi göstermemesi
- Teknolojik cihazlar kullanırken dış dünyayla ilişiğini kesmiş gibi hiçbir şey duymaması
- Cihaz kullanmadığı zamanlarda bile sürekli olarak cihazı kullanırken neler yaptığını anlatması
Eğer çocuklarınız bunlar gibi belirtileri sahipse onlara çok geç olmadan teknoloji bağımlılığını yenmeleri konusunda yardımcı olmaya başlamanız gerekmektedir. Zaman ilerledikçe sizi dinlemeyi bırakabilirler ve teknoloji bağımlılığı hayatlarının bir parçası haline gelebilir.
Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığının Zararları Nelerdir?
Yapılan araştırmalar, genç yaştaki insanların özellikle de çocukların teknoloji bağımlılığından dolayı daha büyük zararlar görebileceğini gözler önüne sermektedir.
Çocuklar henüz gelişim çağında olduklarından, hem zihinsel hem de biyolojik olarak teknoloji bağımlılığından olumsuz bir şekilde etkilenebilmektedir.
İşte, çocuklarda teknoloji bağımlılığı zararları arasında en yaygın şekilde rastlanan olumsuzluklar:
- Depresyon ve anksiyete bozuklukları gibi psikolojik problemler
- Dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozukluğu
- Göz bozuklukları
- Kısıtlı hareketten dolayı vücutta oluşabilecek problemler
- Ortalama bir çocuğa göre gelişimin yavaşlaması
- Uyku problemleri
- Zaman algısının yitirilmesi
- Sorumluluk bilincinin azalması
- Dijital olmayan aktivitelere karşı soğukluk beslenmesi
Bunlar ve benzeri birçok problem teknoloji bağımlısı çocuklarda gözlemlenmektedir. Dolayısıyla, teknoloji bağımlılığı hafife alınmaması gereken ve sabırla, düzgün bir şekilde planlanarak çözülmesi gereken bir durumdur.
Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Önlenir?
Çocuklarda teknoloji bağımlılığı nasıl önlenir anlamak için öncelikle teknolojinin tamamen yasaklanması gereken bir canavar olmadığını anlamak gerekmektedir. Ebeveynlerin yapmaları gereken, çocuklarının teknolojiyi nasıl etkili ve yararlı bir şekilde kullanabileceklerini öğrenmektir.
Dolayısıyla, işe öncelikle teknolojiye ve dijital cihazlara karşı kendi tutumunuzu gözden geçirerek başlayabilirsiniz. Eğer siz de teknolojik cihazlar başında verimli olmayacak şekilde uzun saatler geçiriyorsanız çocuğunuz da sizi örnek alacaktır.
Çocuğunuzun teknolojik cihazları düzgün bir şekilde kullandığından emin olmak ve bağımlılığın önüne geçmek için aşağıdakine benzer bir süreci kendi yaşamınıza uyarlayarak deneyebilirsiniz:
- Cihaz kullanımını dışarda kısa güzel bir yürüyüş yapmak, top oynamak gibi diğer keyifli aktivitelerle değiştirin
- Cihaz kullanma zamanı öncesinde yapılması gerekenlerden oluşan bir yapılacaklar listesi oluşturun (Bu liste, başladığınız bir yapbozu bitirmek, birlikte boyama yapmak, çocuğunuz okula gidiyorsa ev ödevlerini bitirmek vb. gibi çocuğunuzun sorumluluk bilincini geliştirecek birçok aktiviteyi içerebilir)
- Cihaz kullanma zamanı geldiğinde birden cihaz kullanım süresini tamamen kesmek yerine, cihaz kullanım süresini kademeli olarak azaltın
- Cihaz kullanırken çocuğun yaşına uygun, yararlı içeriklerden faydalandığından emin olun
- Çocuğunuzun belirlediğiniz sınırların dışına çıkmamasını sağlayın
Çocuğunuza teknoloji bağımlılığının ne olduğunu, teknolojinin kendi gelişimine nasıl yararlı ve zararlı bir şekilde etki edebileceğini, anlayacağı güzel bir dille anlatmak da bu süreci oldukça kolaylaştıracaktır.
